Reuzenmanta (Manta birostris)
Een relatief zeldzame gast in de Nederlands Caribische wateren is de grootste van alle roggensoorten: de reuzenmanta. De reuzenmanta kan groter worden dan de rifmanta (Manta alfredi) en verschilt voornamelijk in de kleurpatronen. De reuzenmanta heeft ook een knobbel achter de rugvin met een kleine stekel. Helaas geldt net als voor veel andere haaien- en roggensoorten, dat de populaties van de reuzenmanta’s aan het afnemen zijn. De roggen worden vaak bijgevangen bij andere vissoorten, zoals tonijn. In Azië worden mantaroggen nog steeds gericht bevist voor hun keiuwplaten, waarvan er wordt gedacht dat zij medicinale werking hebben. De IUCN heeft bepaald dat de huidige status van de reuzenmanta momenteel ‘kwetsbaar’ is. Om deze reden en omdat de internationale handel in hun kieuwplaten een blijvende dreiging is staan alle mantasoorten op Bijlage II van CITES.
De reuzenmanta komt voor in alle tropische zeeën van de wereld, maar voornamelijk tussen de 40°-breedtegraad Noord en Zuid. In tegenstelling tot de rifmanta, die alleen in tropische wateren voorkomt, kan de reuzenmanta ook worden aangetroffen in subtropische wateren. De reuzenmanta komt voornamelijk in grotere aantallen voor in regio’s waar kouder, voedselrijk zeewater uit de diepte opstijgt, rondom eilanden of rondom onderzeese bergen. Manta’s komen vooral in ondiepe wateren voor, maar zijn wel getraceerd tot een diepte van 1,000 meter. De grote roggen ondernemen ook seizoensgebonden migraties, waarbij ze meer dan 1,100 km kunnen afleggen naar andere tijdelijke leefgebieden. Reuzenmanta’s komen vaak in grote groepen voor om te foerageren, te paren of om verlost te worden van parasieten door lokale, kleine rifvissen. In tegenstelling tot de rifmanta, denken wetenschappers dat de reuzenmanta een eenzamer leven leidt.
De twee soorten mantaroggen, samen met de duivelsroggen (Mobula), verschillen van andere roggen door de positie van de mond, die min of meer aan de voorkant van het lichaam zit. Bij andere roggen zit de mond meer aan de buikzijde/onderkant van het lichaam.De maximale grootte van de reuzenmanta, gemeten als ‘disc width’ (afstand tussen de twee uiterste puntjes van de twee borstvinnen), bedraagt 700 cm, maar er bestaan verhalen dat deze soort zelfs tot 910 cm groot kan worden. Net als veel andere haaien- en roggensoorten is de reuzenmanta pas relatief laat geslachtsrijp. Vrouwtjes zijn geslachtsrijp bij een grootte van 380-410 cm. en mannetjes bij een grootte van 360-380 cm. Deze lengtes komen overeen met een leeftijd van ongeveer 8 tot 10 jaar en de maximale leeftijd van de reuzenmanta wordt gedacht de 40 jaar te overschrijden. De reuzenmanta is eierlevendbarend, wat betekent dat eieren in de baarmoeder worden gehouden en ook in de baarmoeder uitkomen als de pups worden geboren. Per keer krijgt de reuzenmanta slechts één of twee pups, die ongeveer 120 cm. groot zijn bij de geboorte.
IUCN REDLIST STATUS:
De reuzenmanta is één van de acht haaiensoorten die nu officieel beschermd zijn door het internationale Specially Protected Areas and Wildlife (SPAW) Protocol, het enige grensoverschrijdende wetgevende instrument voor natuurbescherming in de Cariben. Deze factsheet met informatie over de soort is geproduceerd ter ondersteuning van de voorstellen voor toevoeging aan het protocol.
Andere haaiensoorten:
